AİLEDEKİ STRES ETKENLERİ VE ÇOCUK
Çocuklarda dahil olmak üzere yaşayan her canlıyı psikososyal stres etkiler. Zaten stres etkeninin bir insanı etkilememesi durumunda da normal bir psikolojik yapıdan bahsetmek zor olur. Bu etkilenme her bireyde az veya çok değişik şekillerde görülür. Çocuğun yetişmesinde ve hayata adım atmasında en önemli ve vazgeçilmez basamak olan aile ortamı da çocukların psikososyal gelişimini direk olarak etkiler. Aileyi etkileyen her türlü olayın çocukta büyük veya küçük bir etkisini görmek mümkündür. Bu noktada aile ortamını yaşayan bir organizma olarak kabul edebiliriz. Nasıl ki kişinin bir organı hasta olduğunda bütün vücut etkilenirse ve işlev kaybına uğrarsa, aynı şekilde aile üyelerinden birinde ki bedensel veya ruhsal sorun veya onu etkileyen strese bağlı etkenler de ailenin ve aile üyelerinin işleyişini, psikolojisini ve yapısını etkileyecektir. Bu etkilenme sonucunda aile ile birlikte aile içindeki her bireyde yakın veya uzak gelecekte bazı etkilenme belirtilerinin görülmesi kaçınılmazdır.
Şunun altını çizmek gerekir ki aileyi oluşturan temel unsurlar olan anne ve babanın çocukluk dönemindeki durumları, hayatları boyunca karşılaştıkları olaylar, şu an ki kişilik yapıları, eğitim durumları, çevre şartlara maruz kalmaları, toplumsal statüleri gibi birçok konu ailenin bu gününü ve geleceğini her konuda etkileyecektir. Yani bir anne babanın küçükken başından geçen bir hadise veya anne babasından devamlı olarak gördüğü davranış ve tutumlar onun stres etkenine karşı vereceği tepkinin yanı sıra çocuğuna karşı göstereceği tutumu da belirleyecektir.
Bununla birlikte bir ailenin şu anki durumunu ve stres etkenine karşı gösterdiği cevabı tam olarak değerlendirmek için geçmiş yaşantılar ile ilgili bilgi sahibi olmak önemlidir. Basit bir örnek verelim; anne babanın çocukken karşılaştığı bir ölüm olayında kendi anne babalarının tepkisi onun şu an aynı olay karşısındaki tepkisini belirler. Anne babanın hayatında karşılaştığı her olay onların şu anki durumuna gelmesine ve kişiliğinin şekillenmesine negatif veya pozitif bir katkı sağlamıştır. Dolayısıyla karşılaştığımız olaylarda dün-bugün-yarın bağlantısı kurarken, geçmiş yaşantılarımızın büyük rol oynadığını ve bu durumun aile bireylerimize de yansımasının kaçınılmaz olduğunu unutmayalım!
