Anadolu'nun pek çok yerinde!!
Ağaçlara, derelere, tepelere, balkonlara, duvar diplerine,
Dağlara, bağlara, bayırlara kokulu şifalı bir rüzgâr esecek.
Yaprakların hışırtısına, ağaçların eğilmesine, dağların selamına dikkat kesileceğiz.
Ekmek, süt, yoğurt mayasını tutacak.
Güller dikenlerinden sıyrılıp saygıyla eğilecek.
Rivayete göre,
Hızır Aleyhisselam geçecek.
Hıdırellez havaların iyice ısındığı,
Hızır ile İlyas'ın buluştuğuna inanılan 6 Mayıs günüdür.
Bir rivayete göre de,
“Hıdır” ve Ellez” adlarında iki sevgilinin adının birleştirilmesiyle oluşmuş ve anılan günde (Hıdırellez) birbirlerine kavuşmuşlardır.
Bunlar!
Folklorik inançlar,
Bunlar!
Dinle doğrudan ilgisi olamayan hurafeler diyenleri duyar gibiyim.
Sözüm yok.!.
Ve Fakat..
Halkın yüzlerce yıl boyunca diri tuttuğu yeryüzü ve hayat tahayyülünü, bu mevsim geçişinde selamlamak da görevimiz.
XXX
Sebep ne gösterilirse gösterilsin aslında Hıdırellez kutlamalarının gerçek sebebi kışın sona ermesi ve tabiatın canlanmasıdır.
Hıdırellez, Türklerin islâmiyeti kabul etmelerinden önce de kutladıkları önemli bir gündür.
Kaynağı yüzyıllar öncesine dayanan, islamiyetin kabul edilişinden sonra İslami motiflerle de zenginleştirilmiş kıştan bahara geçişin günüdür.
Türk kültür coğrafyasındaki yerini almış bu kutlamalara,
İslam dininin göstermiş olduğu toleransı da göz ardı etmemek gerekir.
Hıdırellez kutlamaları denilince ilk aklımıza gelenkırlara çıkmaktır.
Çünkü baharın gelişiyle birlikte insanlar dolaşmak, konuşmak, gezmek ihtiyacı hisseder, uyanır tabiat gibi.
XXX
Hıdırellez günlerinde Türk Dünyası'nda büyük bir canlılık yaşanır.
Bu canlılık tabii ki bir günle ve sadece eğlencelerle sınırlı değildir.
Günler öncesinden başlayan temizlik yapma ve kıyafet temin etme telaşı da,Hıdırellez günlerine ait bir alışkanlıktır.
Bu günler Türk Dünyası'nda bir bayram havasında kutlanır.
Bolu'da Hıdırellez günlerindekadınların giyime verdikleri önemi birmani şöyle dile getirir.
“Yandım alamadım.
Para bulamadım
Gocamadeyemedim.
Hıdırellez'de geyemedim”
Anadolu'nun bir çok yerinde, Bolu'da ve ilçelerinde Hıdırellez farklı şekillerde kutlanır.
O gün evlerde bir miktar süt mayalanmadan bırakılır.
Hızır'ın geleceği ve süte dokunarak mayalayacağı düşünülür.
Seben ilçesinde, mayasız süt yoğurt olursa, bir yıl boyunca o yoğurt maya olarak kullanılır.
Göynük'te ise bu yoğurttan birer parmak alınarak diğer yiyeceklere de sürülür.
Yörede Hıdırellez günü ağaç kaşıklar ateşe atılır. Eğer yanmayan kaşık varsa Hızır'ın uğradığına işaret sayılır.
Yine Hızır'ın geleceği düşüncesiyle o gün ambarlar ve kapılar açık tutulur.
Ateşler yakılır maniler söylenir.
XXX
Miladi 6 Mayıs günü..
Hızır ve İlyas Aleyhisselam buluşarak sohbet ederler ve bu günlerde vakitlerini Allah yolunda olmanın ve birlikteliklerinin verdiği sevinçten kuvvet bulurlar.
Hıdrellezin, Mezopotamya ile Anadolu kültürlerine; bazılarına göre ise İslamiyet öncesi Orta Asya Türk kültür ve inançlarına ait olduğu yolundadır.
Hıdırellez Bayramı'nı ve Hızır düşünüşünü tek bir kültüre mal etmek olanaksızdır.
Nitekim Mudurnu ilçemizin tarihinde Şeyh-i Hacı Tahir Efendi ve kendisinin her zaman hizmetinde bulunan Mehmet isimli bir dervişten bahsedilir.
Musalla Mahallesi'ndeki bu Türbe'nin adı ve üzerinde ki kaya HıdırlıkKayası” diye anılır.
Rivayete göre Hızır Aleyhisselam'ın, Hacı Tahir Efendi ile sohbet ettiği, Derviş Mehmet'in de kendisine hizmet ettiği anılır.
XXX
Yasaklı ve evde tutsak kaldığımız hallerimize denk geldi Hıdırellez.
Korona musibeti yüzünden kıştan bahara buruk bir geçiş yaşıyoruz.
Bahar, her zaman olduğu gibi kabuğundan merhametiyle çıkmaya hazır.
Toprak, tohumu, fidesi, filizi ile birlikte bereket sunacak.
Evimizden, balkonlarımızdan, apartmanların bir gözünden baharı ve marifetlerini sadeceizlemekle yetineceğiz.
İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde baharı yuvamızda karşılıyoruz.
Sadece ülkemiz değil, dünya ile birlikte tabiat ile bağlantımızkesilmiş durumda.
Evde kalarak hem kendi, hem de karşımızdaki insanların sağlığını korumaya katkı sağlıyoruz.
Dünyakadar insan evinde kalıyor ve bu güzel bahar gününde dışarıya çıkamadığı için mutsuz.
Topraklar, nehirler, göller, dağlar, gökyüzü, atmosfer hiç olmadığı kadar mutlu.
Hıdırellez'de!!
İnsan,evde kendini dinlemeye,
Tabiat, insansız kaldığı bir vakitte kendini tamire verdi.
Hıdırellez,
Kıştan bahara geçişin başlangıcı,
Korona belasının da sonuna vesile olur inşallah.