Metabolizma gerçeğinin altında yatan konu büyük ölçüde genetik değil yaşam şeklidir. Yaşam şeklini düzene koyduğunuzda metabolizmanızın düşmesini de önlersiniz. İnsanın dinlenme esnasında; hiçbir hareket yapmadan, vücudunun normal fonksiyonları görebilmesi için (nefes almak, iç organların çalışması vs. gibi) gerekli olan enerji düzeyine bazal metabolizma denir. Diğer bir deyişle dinlenme durumundaki bir kimsenin 24 saatlik dilim içinde harcadığı enerji miktarıdır. Bu enerji miktarı bireyin normal yaşamını sürerken yağlanıp yağlanmaması için de en önemli faktörlerdendir. Kadınların menopoz dönemine girerken yaşadığı metabolizma düşüklüğü bel çevresinde yağlanma yaşamasının tek sebebidir. Metabolizmanın sürekli canlı olması bireyin yaşam boyu zayıf ve ince kalmasının da önemli anahtarıdır.Tıbbi olarak bazal metabolizma ölçümü yapılabilmektedir. Bu hız, bireyin tükettiği oksijen miktarı belirlenerek hesaplanan enerji birimidir. Ayrıca bireyin boyu, kilosu, yaşı ve aktivite düzeylerine göre hesaplama ile de tahmin edilebilir. Diğer yöntemde kanda proteine bağlı iyot miktarını ölçerek bazal metabolizma hızını görebilmekteyiz.Metabolizmamızı bazı hastalıklar düşürürken bazılarında tersi yükselebilir. Metabolizmamızı yükselten durumların başında korku ve öfke gibi sinirsel durumlar gelir. Ayrıca hipertiroidi, hipofiz ve böbrek üstü bezi hastalıkları, gebeliğin son üç ayında ve bazı ilaçlar bazal metabolizmayı yükseltir. Bazal metabolizmayı düşüren durumlar ise; beslenme yetersizlikleri, uyku anı, anemi (kansızlık), bazı psikiyatrik ve genetik hastalıklarda, hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması durumu) ve bazı ilaç kullanımıdır. Ve sağlıksız diyetler metabolizmanın düşmesinde etkilidir.Besin eliminasyonları, uzun süre açlık, vegan beslenme şekli, çiğ beslenme, glütensiz diyetler metabolizmanın düşük kalmasını sağlayan faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Zayıflama diyetleri planlanırken besin çeşitliliği, hayvansal ve bitkisel besinlerde denge, öğün düzeni ve öğünleri yeme saati metabolizmanın yükselmesini sağlayan ana kurallardır. Bu nedenle diyet yapanlarda bazal metobolizma hızı mutlaka ölçülmeli, beslenme tedavisi planlanırken de ölçülen metabolizma hızından ortalama 500 kalori düşürülerek diyette uyulacak kalori miktarı belirlenmelidir. Böylelikle katı diyet uygulanmamış olup metabolizmanın da düşmesi önlenmiş olur.Unutulmaması gereken en önemli nokta kilo verdikçe bazal metabolizma hızı düşer. Bunun bir nedeni de sağlıksız kilo vermeler nedeniyle yağ ile beraber kas kaybının da eşlik etmesidir. Bu nedenle yeniden diyet ayarlaması gerekir veya egzersiz ile kas kayıplarının önüne geçmek gerekir.
METABOLİZMANIZI KORUMAK İÇİN...
Günde mutlaka en az 2-2,5 litre sıvı tüketmeye özen gösterin.Kesinlikle öğün atlamayınız. Doğru kalori miktarına göre planlanmış dengeli beslenme planında yer alanlar dışında fazla veya eksik yemeyiniz.Zeytinyağlı sebze yemek tercihinizi yaparken az yağda pişmiş olmasına dikkat edin. Kesinlikle kızarmış sebze yemeklerini tercih etmeyin.Her öğünde salata yiyin ve kişi başına 1 yemek kaşığı zeytinyağı koymayı unutmayın.Günde 3-4 fincan kahve içmeyi ihmal etmeyin.Günde 2-3 şişe maden suyu metabolizma için destektir.Günde 3 ana öğün 1 ara öğün yapın.Öğünler arasın en az 4 saat mesafe bırakın.Gün aşırı en az 70-75 dakika yürüyüş yapın. Besin eliminasyonu yapmayın.
