Özbekistan'ın başkenti Taşkent'te bilim insanları 'Tomavac' adı verilen dünyanın ilk yenilebilir domates bazlı COVID-19 aşısını ürettiklerini açıkladı.Biyolojik Bilimler Adayı Shukhrat Shermatov'a göre gelişme, koronavirüse karşı antikorların oluşumundan sorumlu bir proteinin bitki genomuna dahil edilmesine dayanıyor. Genomik ve Biyoinformatik Merkezi Direktörü Zabardast Buriev, yenilebilir aşıdan elde edilen proteinin doğrudan bağırsak mukozasına ulaştığını ekledi.Taşkent'teki bilim insanları fareler üzerinde başarılı deneyler yaptıktan sonra ilk gönüllüleri aşılamaya başladı.
Bilim adamları tarafından yapılan açıklamada "Kovid-19'a karşı antikor seviyesi düşük olan 20 kişi toplandı. Onlara sabahları aç karnına 50 gram domates yemeleri önerildi; bu yaklaşık bir domatese denk geliyor. Üç kişilik domates yediler." Günler sonra iki haftalık bir aradan sonra antikor titrelerini kontrol ettik ve antikor seviyeleri arttı. 6-8 hafta sonra nötralizasyon testi yaptık ve yaptığımız deney gösterdi ki evet gerçekten de bu aşı insanlarda da işe yarıyor.Genomik ve Biyoenformatik Direktörü Zabardast Buriyev, tüberküloz, salmonelloz ve difteri gibi hastalıklara karşı başka yenilebilir aşılar geliştirmeye başlama planlarının bulunduğunu kaydetti.
Buriyev, "Bu zaten çok çevre dostu bir ürün olacak ve çok faydalı bir yanı da bu aşının üretimi için büyük fabrikalar kurmaya gerek yok. 10 dönümlük küçük bir serada yeterli aşıyı alabilirsiniz." diye belirtti.Tomavac yenilebilir aşısı, Kovid-19'a karşı iki düzeyde koruma sağlıyor ve Dünya Sağlık Örgütü veritabanına kayıtlı. Taşkentli bilim insanları yenilebilir domates bazlı COVID-19 aşısının ''özel seralarda veya özel sınırlı alanlarda" yetiştirilmesi gerektiğini belirtiyor.
2021 YILINDA ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜLMEYE BAŞLANMIŞTI
Özbekistan Yenilikçi Kalkınma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Bilimler Akademisi'ne bağlı Genomik ve Biyoenformatik Merkezi'nde görevli Özbek bilim insanlarının, domateslerin genetiğini değiştirerek yeni tip koronavirüse karşı yenilebilen aşı geliştirmek için çalışmalar yaptığı açıklamıştı.
