Yapay zekâ teknolojilerinden daha fazla verim almak ve bilimsel üretkenliği yeni bir boyuta taşımak isteyen Türkiye, devrim niteliğindeki bir adım atmaya hazırlanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi” kapsamında, ARF süper bilgisayarına kuantum bilgisayar entegrasyonu planlanıyor. Bu adım, Türkiye’yi yapay zekâ destekli yüksek başarımlı hesaplamalarda ileri teknoloji ligine taşıyacak.
Türkiye'nin yapay zekâ yolculuğunda merkezde yer alan ARF süper bilgisayarı, 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 petabayt veri depolama kapasitesiyle TÜBİTAK çatısı altında hizmet veriyor. Bu sistem, yaklaşık 40 bin dizüstü bilgisayarın hesaplama gücüne denk düşen performansıyla bilim insanlarına, araştırmacılara ve teknoloji geliştiricilere yepyeni ufuklar açıyor.
Yeni dönemde, ARF sistemine süper iletken kubitler üzerine kurulu, en az 20 fiziksel kubit içeren bir kuantum bilgisayar entegre edilmesi hedefleniyor. Bu gelişme, Türkiye’yi sadece yapay zekâda değil, kuantum teknolojilerinde de öncü ülkeler arasında konumlandırma potansiyeline sahip.
TÜRKÇE BÜYÜK DİL MODELİ VE YERLİ YAPAY ZEKA GELİŞİMİ
Yapay zekâ ekosistemini güçlendirmek amacıyla başlatılan "Süper Bilgisayar Yatırım Programı", yalnızca donanım kapasitesini değil, aynı zamanda bilimsel üretkenliği ve yapay zekâ inovasyonlarını da desteklemeyi amaçlıyor. Bu kapsamda, özellikle Türkçe diline özgü büyük dil modelleri geliştirmek ve üretken yapay zekâ altyapısını güçlendirmek için çok yönlü çalışmalar planlanıyor.
ARF, BİLİMİN HER ALANINDA
ARF süper bilgisayarı hâlihazırda TRUBA (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) bünyesinde hizmet veriyor. Doğrudan sıvı soğutma sistemine sahip olan bu ileri teknoloji altyapı; iklim modellemeden biyoteknolojiye, temel bilimlerden tıpa kadar pek çok alanda kamu, özel sektör ve akademiye yüksek performanslı hesaplama desteği sunuyor. Bu sayede Türkiye, bilimsel araştırmalarda küresel ölçekte rekabet edebilirliğini artırıyor.
ULUSLARARASI İŞBİRLİKLERİYLE GÜÇLENEN EKOSİSTEM
TÜBİTAK, yalnızca ulusal düzeyde değil, uluslararası platformlarda da aktif rol oynuyor. Türkiye, EuropHPC Programı kapsamında İspanya’da kurulu MareNostrum5 süper bilgisayar altyapısına erişim hakkına sahip. 2024 Kasım’ında açıklanan TOP500 listesinde 35. sıraya yerleşen MareNostrum5, çok sayıda ülkenin araştırmacılarına açık şekilde hizmet veriyor.
Ayrıca, Türkiye'nin ortak olduğu BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF), Avrupa Birliği'nin desteklediği ilk 7 yapay zekâ fabrikasından biri olarak kabul edildi. Bu gelişme, Türk sanayisinin ve kamu sektörünün yapay zekâ temelli çözümleri daha hızlı üretmesini ve kullanıma geçirmesini amaçlıyor.
ARF-ACC İLE DAHA GÜÇLİ YAPAY ZEKA ALTYAPISI
ARF altyapısının ikinci fazı olan ARF-ACC sistemi, özellikle yapay zekâ araştırmaları yürüten uzmanlara ileri düzey hesaplama kapasitesi sağlamak üzere devreye alındı. Böylece, yapay zekâ çalışmalarına odaklanan üniversiteler, start-up’lar ve kamu kurumları, daha etkin, hızlı ve kapsamlı projeler geliştirme imkânı bulacak.
