Anadolu Ajansı’nın haberine göre RTÜK, kuruma gelen 31 binin üzerinde şikayetin ardından Kızıl Goncalar dizisi hakkında hazırlanan izleme raporunu ele aldı.
RTÜK, dizide geçen diyaloglarda, “İslam’a ve Müslümanlara yakışmayacak sıfatların dindar görünümlü karakterler için kullanıldığı” ve bazı sahnelerde “dini hassasiyetlere sahip toplum kesimlerinin aşağılandığı”, bu şekilde 6112 sayılı Yasa’da geçen “toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz” hükmünün ihlal edildiği gerekçesiyle yayıncı kanal FOX’a üst sınırdan idari para cezası ve 2 kez program durdurma yaptırımı verdi.
“RTÜK Tarikat ve cemaatlere boyun eğdi”
Ceza verilmesi kararını oy çokluğu ile aldığını duyuran RTÜK’ün Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) üyesi İlhan Taşçı, yaptığı açıklamada bu kararın “tarikat ve cemaatlerden” gelen baskı sonucu alındığını iddia etti.
“RTÜK tarikat ve cemaatlere boyun eğdi”, ifadeleriyle kararı eleştiren Taşçı, “Tarikat ve cemaatlerin iç yüzünü kurgusal olarak anlatan Kızıl Goncalar dizisine ‘toplumun milli ve manevi değerlerine’ aykırılıktan Üst Kurul yüzde 3 idari para 2 kez de program durdurma cezası verdi” dedi.
RTÜK’ün DEM Parti’li üyesi Necdet İpekyüz ise cezayı eleştirerek, “RTÜK bugün verdiği cezalarla birlikte ‘düzenleyici’ bir kurum olmaktan öte; iktidarın istemediği dizileri, haberleri ve yorum yapanları ‘cezalandırıcı’ bir kuruma dönüşmüş durumdadır” dedi.
Yapımcılığını GOLD Film’in üstlendiği Kızıl Goncalar dizisi yayınlandığı 18 Aralık’tan bu yana tartışmalarla gündeme geliyor. Atatürkçü bir hekim ile bir tarikatın içinde yaşayan bir kadının hayatlarının kesişmesini konu alan dizi, tarikat sahneleriyle önce sosyal medyada tartışma konusu oldu. Ardından Mil Diyanet-Sen dizinin yasaklanmasını istedi, İsmailağa Cemaati ise dizinin yayından kaldırılması için yine sosyal medya üzerinden çağrı yaptı.
RTÜK kararından önce dizinin Okmeydanı Darülaceze’deki çekim izinleri de Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın kararıyla iptal edildi.
Tartışmaların ardından RTÜK, dizinin yayınlandığı FOX TV’ye üst sınırdan idari para cezası ve iki kez program durdurma cezası verdi.
Tek ceza Kızıl Goncalara değil
RTÜK ayrıca FOX TV’ye Orta Sayfa Programındaki ifadelerle ilgili de idari para cezası verdi.
RTÜK Üyesi İlhan Taşçı, kurulun FOX TV’ye Somali Cumhurbaşkanının oğlunun kurye Yunus Emre Göçer’e çarparak ölümüne neden olması ve Ankaragücü’nün eski başkanı Faruk Koca’nın hakem Halil Umut Meler’e saldırmasına ilişkin değerlendirmelerin “tarafsız” olmadığı savıyla cezas verdiğini aktardı.
Bunun yanında AA’nın haberine göre RTÜK,
- Halk TV’de “Halk Meydanı” programında İrfan Değirmenci’nin, “Şu anda beni ekranda gören özellikle Z kuşağında olan LGBT+ çocuklar şu an çok seviniyorlardır ve kendilerini yalnız hissetmiyorlardır buna eminim.” cümlelerini de yasaya aykırı buldu.
- Halk TV’nin “Nasıl Olacak” programına da “terör örgütü üyelerinin haklı gösterildiği” gerekçesiyle yaptırım uyguladı.
- SZC’de yayınlanan, “Para Politika” adlı programda sunucu Ebru Baki’nin “TÜİK çalışanlarını töhmet altında bırakan, doğruluğu araştırılmamış sözleri” nedeniyle RTÜK tarafından üst sınırdan ceza uygulanması kararlaştırıldı.
- KRT’ye de “Zafer Arapkirli ile Medyaterapi” programında Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan hakkında sarf edilen sözler gerekçesiyle ceza verdi.
- Flash Haber’de yayınlanan, “Başkent’te Gündem” programı hakkında hazırlanan iki ayrı rapor görüşüldü.
- Turgut Koçak’ın, MHP hakkındaki sözlerinin “ayrıştırıcı olduğu, eleştiri sınırını aştığı, hakaret ve iftira içerdiği”, Fatih Ertürk ve Fahrettin Fidan’ın sözlerinin de “toplumun belli bir kesimini aşağıladığı” gerekçesiyle yayıncı kuruluşa üst sınırdan idari para cezası uygulandı.
2023’de para cezası yüzde 90 arttı, en fazla para cezası FOX TV’ye
Gazete Duvar’dan Ceren Bayar’ın haberine göre RTÜK, 2023 yılında haber yayın kanalları, genel yayın türündeki ulusal kanallar ve dijital platformlara toplam 76 yaptırım uyguladı. RTÜK’ün uyguladığı para cezaları geçen yıla göre yüzde 90 arttı. RTÜK 2023’te 45 milyon TL’ye yakın ceza verdi.
Haber kanalları ve genel yayın türündeki ulusal kanallara 56 yaptırım uygulanırken en fazla ‘tarafsızlık ilkesinin çiğnenmesi’ gerekçesiyle yaptırım uygulandı. Tarafsızlık ilkesinin çiğnenmesi gerekçesiyle 14, milli manevi değerler ve genel ahlakın korunmasına aykırılık gerekçeleriyle 11’er ceza verildi.
TELE 1’e 17, Halk TV’ye 15, FOX TV’ye de 5 kez yaptırım uygulandı. Ayrıca yıl içinde Flash Haber’e 6, KRT’ye 4, Show TV’ye 3, Habertürk ve Beyaz TV’ye 2’şer, Star TV ile TV 5’e de birer ceza verildi.
Kanuna göre para cezalarını reklam gelirine göre kesen RTÜK, en fazla para cezasını 25,1 milyon TL ile FOX TV’ye verdi. FOX TV’yi 2,8 milyon TL ile Halk TV ve 1,2 milyon TL ile TELE 1 takip etti. En fazla idari para cezası uygulamasında ise; 14 kez para cezası ile TELE 1 başı çekti. Halk TV 12 kez, FOX TV 5 kez, Flash Haber ise 4 kez idari para cezası ile TELE 1’i takip etti.