Kamu çalışanlarına (memur), memur emeklisine, SSK ve Bağkur emeklilerine ocak ve temmuz olmak üzere yılda iki kez zam yapılıyor. Memur ve memur emeklisinin alacağı zam oranı ilave olarak her iki yılda bir toplu sözleşmeyle belirleniyor. 2024 ve 2025 yılları için zam görüşmeleri ağustosta yapılmış, müzakerelerde zam oranı konusunda sonuç alınamayınca devreye Kamu Görevlileri Hakem Kurulu girmişti. Kurul; memur ve memur emeklisine 2024’ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10; 2025’in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılmasını kararlaştırmıştı.
YÜZDE 6’DAN SONRASI FARK
Memur ve emeklisine yapılacak zamda enflasyon da belirleyici oluyor. Yani ocak ve temmuz aylarında açıklanan son 6 aylık enflasyon toplu sözleşmedeki zam oranlarını aşıyorsa bir de fark yansıtılıyor. Memur maaşlarına geçtiğimiz temmuz ayında 17.55 oranındaki yüzdelik zammın yanı sıra 8 bin 77 lira da seyyanen zam eklenmişti. Temmuz-aralık dönemini kapsayan toplu sözleşme zammı yüzde 6 olmuştu. Yani bu yılın ikinci 6 ayında (temmuz-aralık) oluşacak enflasyon bu oranın üzerinde gerçekleşirse, Hakem Kurulu’nun belirlediği yüzde 15’lik sözleşme zammına fark eklenecek.
GERİYE ARALIK ORANI KALDI
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı enflasyon verilerine göre; memur ve memur emeklisi için verilecek fark daha da arttı. Temmuzda aylık enflasyon yüzde 9.49, ağustosta yüzde 9.09, eylülde yüzde 4.75, ekimde yüzde 3.43 olmuştu. Dün açıklanan kasım enflasyonu da yüzde 3.43 olarak belirlendi. Buna göre son 5 aylık kümülatif artış yüzde 33.65 olarak gerçekleşti. Temmuz-aralık (ikinci 6 aylık dönem) için yüzde 6 zam yapıldığını belirtmiştik. Yani son 5 ayda enflasyon kaynaklı zam farkı yüzde 27.65 (33.65-6) oldu. Bu farkla şimdiden yüzde 42.65’lik zam garantilendi.
SSK VE BAĞKUR EMEKLİSİNDE HESAP NASIL?
SSK ve Bağkur emeklileri ocak ve temmuzda son 6 aylık enflasyon oranında zam alıyor. Son dönemde hükümet maaşlara enflasyon zammına ek olarak refah payını da eklemişti. Geçtiğimiz temmuz ayında SSK ve Bağkur emeklisine enflasyon artışına göre yüzde 19.77 zam verilecekti. Bu zam refah payı ile yüzde 25’e tamamlanmıştı. İşçi ve esnaf emeklisi için şu anda yüzde 33.65’lik bir zam oluştu. Eğer aralık enflasyonu yüzde 3 olursa bu zam yüzde 38, aralık enflasyonu yüzde 4 olursa zam yüzde 39, aralık enflasyonu yüzde 5 olursa zam oranı yüzde 40’a ulaşacak. Özetle yüzde 35-40 civarı bir artış yapılacağını söyleyebiliriz.
TAHMİNLERE GÖRE OLASI RAKAMLAR
Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda enflasyonun 2023 yılsonunda yüzde 65 olacağı öngörüldü. Yılsonu enflasyonu öngörüldüğü gibi gerçekleşirse memur kesimi için yüzde 32 civarında enflasyon farkı oluşacak. Buna yüzde 15 oranında toplu sözleşme zammı dahil edildiğinde zam oranı yüzde 47 seviyesinde gerçekleşmiş olacak. Ocakta bu oranda bir artış gerçekleşirse en düşük memur maaşı 22 bin 17 liradan 32 bin 365 liraya çıkacak. En düşük memur emekli maaşı ise zammın yüzde 47 olması halinde 9 bin 876 liradan 14 bin 518 liraya yükselecek. Merkez Bankası’nın piyasa katılımcıları ile yaptığı ankette ise yılsonu enflasyon beklentisi 67.23 olmuştu. Eğer yılsonu enflasyonu yüzde 67.23 olursa bu durumda yüzde 50’ye ulaşan bir zam gündeme gelecek.
EN DÜŞÜK ÖDEMEYE AYAR
En düşük emekli maaşı şu anda 7 bin 500 lira. Emeklilerden bu tutarın artırılmasına yönelik talep var. Siyasiler de bu konuda çalışma yapıldığını sıkça gündeme getiriyor. Bu kapsamda emekli maaşlarına seyyanen zammın yapılabileceği tahmin ediliyor. En düşük emekli maaşı 2023 yılında 3 bin 500 liradan yüzde 114’ün üzerinde artışla 7 bin 500 liraya yükselmişti. Bu rakam Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın çalışmasını tamamlamasıyla ocak ayında yeniden artacak. Ek bir artış yapılması halinde taban aylıkların 11-12 bin lira seviyesine ulaşabileceği konuşuluyor.
ÇALIŞAN EMEKLİYE 5 BİN LİRA İKRAMİYE
12.2 milyon emekliye kasım ayında bir kereye mahsus 5 bin lira ikramiye ödemesi yapılmıştı. Bu ödemeden çalışan emekliler, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı çiftçi emeklileri, esnaflık yapan Bağkur’lular yararlanamamıştı. Şimdi kapsam dışı olan bu 4.7 milyon emekliye (çalışan emekli) de 5 bin lira ikramiye ödenecek. Söz konusu düzenlemenin 15 Aralık’a kadar yetişmesi ve ay sonuna kadar da emeklilerin hesabına yatırılması bekleniyor.
İŞTE YIL SONU ENFLASYON HEDEFİ VE YENİ TOPLU SÖZLEŞME ORANINA GÖRE OLASI ZAMLI MAAŞLAR