KÜRTLER 13

Abone Ol

KÜRTLER İNGİLİZ BİNBAŞI NOEL (NEWİL)'İ KOVUYORLAR

“Milli Aşireti Reisi Mahmut Bey, İngilizler tarafından Urfa'ya davet edilmiştir. Mahmut Bey doğrudan bana şifre ile General Barro'nun 30 Haziran'da kendisini Urfa'ya davet ettiğini bildirerek İngilizlerinniyetlerini ve fikirlerini anlamak üzere Hükümet yanlısı olarak görüşeceğini belirterek, hareketine müsaade etmemizi istedi. İngilizler Milli Aşiretine çok önem veriyorlar. Mahmut Beyi bir defa Halep'e, bir kaç defa Urfa'ya davet ettiler. Bir yüzbaşıyla, bir binbaşıları Viranşehir'de Mahmut beyi ziyaret etti. Şimdi de General Burro'nun Urfa'ya gitmesi için Mahmut beyi çağırması önemli ölçüde dikkati çekiyor. Mahmut beye, İngilizlerin görüş ve fikirlerinin bilindiğini, bunu anlamak için Urfa'ya gitmeye gerek olmadığını, isteklerine uygun cevaplar vermeyen kendisini rehin tutmak için tutuklamalarının da beklendiğini yazdım. Süleymaniyeli Şeyh Mahmut'a yaptıklarını da anlattım. Gitmeyeceğini sanırım. İngilizlerin Diyarbekir Vilayetini kolayca elegeçiremeyeceklerini anladıklarından Milli Aşiretinin ve halkın kendilerine ilgi duymaları için kararlı olduklarını ve bu yönde hareketlerine devam edeceklerini sanıyorum. Nezaret ve Çevre Kolordularına yazılmıştır....” der Mustafa Kemal Paşa.

Daha sonra Mustafa Kemal Paşa, 24 Eylül 1919 günü, Anadolu'da durum tespiti yapmak için ziyaretine gelen Amerikalı General Harbord'a, Noel ve yandaşlarının faaliyetleri hakkında şu açıklamaları yapacaktır:

"İmparatorluğu bölmek ve Türklerle Kürtler arasında bir kardeş harbine sebebiyet vermek için Kürtleri İngiliz himayesi altında müstakil bir Kürdistan kurma planına iştirak etmek üzere tahrik ettiler. İleri sürdükleri tez imparatorluğun nasıl olsa dağılmaya mahkum olduğudur. Bu teşebbüslerini tahakkuk ettirmek için büyük paralar harcadılar, her türlü casusluğa başvurdular. Hatta derhal hafiyeler gönderdiler. Bu suretle Noel isimli İngiliz Subayı Diyarbakır'da gayretler sarfetti ve faaliyetlerinde her türlü sahtekarlık ve aldatmaya başvurdu. Fakat bizim Kürt vatandaşlarımız hazırlanan komplonun farkına vararak onu ve vicdanlarını parayla satan diğer bir grup haini o muhitten kovdular...." 42-

İNGİLİZLERİN GÜNEYDOĞU'YU İŞGAL POLİTİKALARI

Bütün bölge insanının vatanseverliğine rağmen İngilizlerle işbirliğine girenler de vardı. Öte yandan Diyarbakır, Adana, Mersin başka olmak üzere bölgenin birçok yeri İngilizlerce Ermenilere vaat edilmişti. Ermeniler de bu topraklara hakim olabilmek için nüfus olarak da çoğunlukta olmaları gerektiğini biliyorlardı. Onun için de Kürt ve Türk katliamları birçok yerde devam ediyordu. Bütün bunlara rağmen işbirliği yapan, İngilizlerden yardım ve destek alarak bölgede ayrılıkçı, bölücü faaliyetlerde bulunan, bu amaçla çeşitli dernekler kuranlar da vardı.

İngilizlerin Güneydoğu Anadolu politikası çok ince ayrıntılara kadar inilerek belirlenmişti. İngilizler bölge halkına yönelik politikalarında yerleşik ahaliye ayrı, göçebe aşiretlere ayrı politikalar uyguluyor, her iki tarafa da farklı yollarla yaklaşıyorlardı.

Birincisi; direniş göreceklerini tahmin ettikleri yerlere doğrudan harekât düzenleyerek orayı işgal etmekti.

İngilizler, harekâta girişmeden önce halk içinde kuvvetleri hakkında abartılı bilgiler yayarak onların direncini zayıflattıktan sonra harekete geçiyorlardı. 43

İngiliz asker ve sivil görevlileri (ajanlar) adı geçen bölgelerde, Osmanlı Hükümetiile ahali arasındaki güven duygusunu yıkmaya çalışıyorlardı. Bunu başardıklarında yalnızlık duygusuna kapılan halka pek çok şeyi kabul ettirmek kolaylaşıyordu. İstihbarat elemanları bazen de aşiretler arasında düşmanlığı ve rekabeti körüklüyorlardı. Casuslar başarılı olamadığında ise devreye Ermeni çeteleri giriyordu.