2015 yılı Mayıs ayında kardeşim Emrah Öget'ten aldığım bir haber ile kök hücre konusuna yoğunlaştım. Zeynep Gülcan isimli küçük kızımızın ilik nakli ihtiyacı olduğunu öğrenmem üzerine bu konuyla ilgili neler yapabileceğimi ve şartları araştırmaya başladım. Çare kök hücre idi. Çok geçmeden, önce bir grup arkadaşım ile kök hücre bağışında bulunarak sonrasında başta sosyal medya olmak üzere birçok ayrı platformdan Bolu ve tüm Türkiye halkını kök hücre bağışlamaya teşvik ettik. Kısa sürede tüm Türkiye'ye yayılan; taraftar grupları, siyasetçiler, sanatçılar ve binlerce insanın destek verdiği bir kampanya çıktı ortaya. Kampanya sürecinde yaşanan olumsuzluklar ve sıkıntılı gelişmelerden bahsetmeyeceğim. Sorun yaratan, destekten kaçan, bu durum üzerinden pirim yapan ve yapmaya çalışan herkesin "Allah belasını versin" diyorum sadece.
Neyse, kampanyalar ile binlerce bağışa ulaşıldı ancak ne yazık ki bağışlanan kan örneklerinden hiçbiri Zeynep'inki ile uyuşmuyordu. Aylar sonra doktorların tüp bebek tavsiyesi ile ailenin "Umut" adında dünya tatlısı bebeği hayata geldi. Umut bebekten alınan ilik, durumu ağırlaşan Zeynep'e başarılı bir operasyon ile nakledildi. Nakil öncesi ağırlaşan durumu sebebiyle görme ve yürüme yetisini kaybeden küçük Zeynep, başarılı ilik nakli sonrasında her geçen gün sağlığına kavuşuyor çok şükür. Duyarsız kalmayan, destek olan herkesten Allah razı olsun.
Zeynep'in haberini ilk aldığım günden tam iki yıl sonra yine yaşama tutunmasının tek çaresi ilik nakli olan Güler Gökmen'i gördüm yerel basında. Lösemi hastası olan Güler için de uygun ilik aranıyordu. Zeynep'te edindiğim bilgiler doğrultusunda yine sosyal medya başta olmak üzere kök hücre bağışı kampanyalarına başladım. Daha önceki durumlardan kaynaklı belki de, Bolu halkı zaten çoktan minik Güler için kolları sıvamıştı. Çok geçmeden basın aracılığıyla Güler'in durumu da Türkiye'ye yayıldı. Zeynep konusunda büyük yardımları olan İzmir'den arkadaşım Tuba'da lösemi hastası birçok çocuğa olduğu gibi Güler'e kayıtsız kalmayarak onlarca şehirde kök hücre bağışı kampanyaları yapılmasına öncülük etti sağolsun. Türkiye'nin dört bir yanında yapılan binlerce bağışa rağmen ne yazık ki Güler için halen uygun donör bulunmuş değil. Ancak durmak yok diyoruz ve bağış çağrılarımıza devam ediyoruz.
Ankara'da tedavisi süren Güler, günden güne erirken kılını kıpırdatmayanlar bir yana, bağış kampanyaları düzenleyen arkadaşlara "organ mafyası" gibi tabirlerle tehditlerde bulunan şeref yoksunu insanlara diyecek söz şimdilik yok. Allah, onları da günü gelince aynı durumla sınar inşallah.
Her şeye rağmen biz çağrımızı tekrarlıyor ve diyoruz ki: "3 yaşındaki lösemi hastası Güler Gökmen için sen de bulunduğun ildeki/ilçedeki Türk Kızılayı Kan Alma Merkezlerine/Gezici araçlarına giderek 3 tüp kan örneği bırakabilirsin. BİR KİŞİ BİR UMUT - KÖK HÜCRE BAĞIŞLA"
Peki ya TÜRKÖK projesi nedir? Kök Hücre nedir? Nasıl Kök hücre bağışı yapılır? Bağışçı adayları için şartlar nedir? İşte cevabı:
TÜRKÖK
TÜRKÖK, T.C. Sağlık Bakanlığı'nın, kemik iliği nakli bekleyen hastalar ve çok sayıda gönüllü vericiye ait doku grubu antijeni bilgilerinin depolandığı Kemik İliği Bankasının (KİB) kurulması ve kemik iliği nakli ile ilgili merkezler arasında koordinasyonun sağlanması için oluşturduğu TÜRkiye KÖk Hücre Koordinasyon Merkezi'nin adıdır. Bu merkeze, gönüllü kemik iliği veya periferik kök hücre bağışçılarının kazanılması Türk Kızılayı tarafından sağlanmaktadır.
Kök Hücre Bağışçısı Kazanımı çalışmaları Ulusal Kan ve Kan Ürünleri Rehberi” çerçevesinde gerçekleşmektedir.
Türk Kızılayı, Kök Hücre Bağışçısı Kazanımı” görevine, bünyesindeki Bölge Kan Merkezlerinde kurduğu 12 Gönüllü Verici Merkezi ile hazırlık çalışmalarını tamamlamasının ardından 13.08.2014 tarihinde aktif olarak başlamıştır.
Kök Hücre
Yaşam boyu kendi kendini yenileme ve farklı, tamamen olgun hücrelere dönüşebilme kapasitesine sahip hücrelerdir. İhtiyaç olduğu zaman kendilerinden sonraki hücrelere farklılaşarak, hücrelerin gelişimini, olgunlaşmasını ve çoğalmasını sağlarlar.
Erişkin kök hücrelerden olan hematopoetik kök hücreler;
-Tüm kan hücrelerine farklılaşabilirler.
-Kemik iliği, kan ve göbek kordonundan elde edilirler.
-Uygun koşullarda dondurularak canlılığını korurlar.
Damar yolu ile verildiğinde kemik iliğine yerleşir ve hematopoezi (kan hücrelerinin oluşumu) başlatırlar.
HLA, bir kişinin dokusunun diğer bir kişiye ne kadar uyduğunu gösterir. HLA doku tipi kalıtsal olup, kişinin kardeşleri, varsa ikizi en iyi eşleşme ihtimali olan kişilerdir. Hastanın ailesi içerisinde eşleşme bulunamaz ise tarama sizin gibi akraba olmayan kişiler arasında yapılmaya başlanır. Bir bağışçının, bir hasta için uygun olduğunun belirlenmesi, HLA doku tiplerinin eşleşmesi ile olur. Bağışçı ve hastanın HLA sonuçlarının yüksek oranda eşleşmesi, en iyi nakil sonucunun alınmasına neden olur.
Kök Hücre Tedavisi Uygulanan Hastalıklar
-Kemik iliği kanserleri
-Lenfomalar
-Çeşitli organ kanserleri
-Kemik iliğinin yetersiz çalıştığı veya çalışmadığı durumlar
-Kalıtsal anemiler
-İmmün yetersizlikler
-Kalıtsal metabolik hastalıklar
Bağışçı olmak isteyen bir kişi
1-18-50 yaş aralığında olmalıdır.
2- Sağlıklı bir kişi olmalıdır. (Hepatit B, Hepatit C ve Sifiliz hastalığı geçirmemiş olan, kronik hastalığı bulunmayan, kanser, HIV ( AIDS ) tanısı almamış olan kişiler)
Kök Hücre Bağışçısı olmak için;
Başvuru sonrası bir bilgilendirme görüşmesi yapılır. Eğer bağışı kabul ederseniz, Gönüllü Kök Hücre Bağışçısı Bilgilendirme ve Onam Formunu doldurup imzalayarak bu bağışı resmi olarak onaylamanız sizden istenir ve ardından 3 tüp kan örneği alınır. Türk Kızılayı tarafından kan örnekleriniz HIV, Hepatit ve Sifiliz gibi enfeksiyon hastalıkları açısından test edilir. Bu hastalıkların varlığı tespit edilir ise bağışçı olamazsınız ve bu konuda bilgilendirilirsiniz. Eğer enfeksiyöz hastalıklar açısından test sonucunuz negatif ise kan örneğiniz HLA (insan lökosit antijeni) doku tipinizin belirlenmesi için TÜRKÖK Doku Tiplendirme Laboratuvarı'na gönderilir ve test sonuçları Kemik İliği Bankası'na aktarılır.
Türk Kızılayı Kan Alma Merkezlerinin yerleri, kök hücre bağışı ve sonrası ile ilgili tüm bilgiler için kanver.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.
BİR KİŞİ BİR UMUT- GÜLER GÖKMEN İÇİN KÖK HÜCRE BAĞIŞLAYIN