Kasım ayında İstanbul'da CNR Emlak 2016 Fuarı düzenlendi. Bu fuara katılma fırsatım oldu. Özellikle fuarın ilk gününde yapılan Emlak Zirvesi'ne katılmak istiyordum. İnşaat, finans, emlak konusunda duayen olmuş kişilerin bilgi paylaşımlarını dinledik. İnşaat sektörünün yeni eğilimlerinin konu edildiği bir oturumda Dr. Ender Arslanlı, kentleşmenin ve nüfusu 1 milyonun üzerinde olan şehirlerin tüm dünyada sayısının azımsanamayacak şekilde arttığına dikkat çekti. Ayrıca yeni şehirlerde güvenlik ve çevre gibi konuların birinci öncelik haline geldiğini ve sektörün yeni eğiliminin bu olacağını söyledi. Konuyu biraz daha açarsak; güvenlik önlemleri arttırılmış, akıllı ev teknolojileri ve çevreyle uyumlu yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan konutlar sektördeki talebi belirleyecek. Yeniliklerin bu yönde olması bekleniyor.
Kentsel Dönüşüm konulu panelde ise İstanbul'dan Esenler ve Bağcılar belediyesi, Bursa Orhan Gazi belediyesi yetkilileri, Tapu Kadatro Müdürü bilgi paylaşımında bulundu. Özellikle belediyelerin kentsel dönüşüm konusundaki vizyonları şaşırtıcı derecede büyüktü. Belki de emlak fuarının en büyük standına sahip olan Orhangazi Belediyesi'nin vizyonunu anlatan sayın belediye başkanı şehrin kültürel ve sosyolojik özelliklerini dikkate alarak yeni bir şehir yapmayı düşünüyor. Bursa'daki bir çok beldiyede farklı bakış açılarıyla kentsel dönüşüme katkı sağlıyorlar. Örneğin, Nilüfer belediyesinin çevre duyarlılığını ön plana alarak ve AB fonlarının desteğiyle yapmaya çalıştıkları faaliyetler diğer belediyelere güzel vizyonlar sunuyor. Bağcılar belediyesinin 2023 vizyonu ise bölgeye değer katacak tasarımların başladığını gösteriyor. Bölgedeki emlak yatırımları için yabancılara da çağrıda bulunuyorlar. Tapu ve Kadastro müdürü ise özellikle yabancıların gayrimenkul alımındaki kolaylıklardan ve tapu kadastro bilgi işlem altyapısının ne kadar modernleştiğinden bahsetti. Türkiye'de tapu ve kadastro konusundaki en yetkili kişinin ağzından önümüzdeki günlerdeki gelişmelerle ilgili merak edilen bazı soruların da cevaplarını aldık. Özellikle mülklerin vergi değeri ve gerçek satış değeri arasındaki farkların giderilmesi için çalışmaların başlamış olduğunu öğrendik bu da sistemdeki kayıtdışılığı azaltacaktır.
Gayrimenkul finansmanı ile ilgili Dr. Ali Hepşen'in verdiği ve gayrimenkul piyasasının menkulleştirilmesi için piyasaya sunulan yeni finans enstirumanları ile alakalı verdiği bilgiler de değerliydi. Özellikle katılım bankalarının kullandığı helal kazanç özelliği bulunan kira sertifikalarının kullanımının artacağından ve bunun yanında gayrimenkul yatırım fonları ile piyasadaki küçük yatırımcılarında bu pastadan pay alabileceğinden bahsetti. Bazı belediyelerin de kentsel dönüşüm projelerinde gayrimenkul yatırım ortaklıkları gibi bu fonların finasmanından yararlanmayı planladıklarını öğrendik. Belediyelerin aslında çok fazla bilinmeyen ve kullanılmayan başka alternatif finasman kaynakları da var. Belediyeler altyapı yatırım fonu düzenleyerek hem vatandaşı yapılacak altyapı çalışmasına ortak ediyor hem de gerekli finasman kaynağına kolaylıkla ulaşabiliyor. Bu tip fonlar belediyelerin şeffaflaşması ve vatandaşı da iş ortağı alabilmesi açısından farklı bir sosyal özellik daha barındırıyor.
Yabancı yatırımcıların fuara ilgisi yoğundu. Bolu ve Abant bölgesi ilgilerini çeken yatırım tercihleri arasında. Özellikle Suudi Arabistan, Kuveyt, Katar , Dubai gibi ülkelerden gelen yatırımcılar fuarda sunulan yatırım fırsatlarını değerlendirdi. Ayrıca çeşitli Avrupa ülkeleri de yapılan yatırım karşılığında vatandaşlık hakkı verdiklerini söyleyerek kendi ülkelerinin tanıtımını yapıyorlardı. Bazı körfez ülkeleri ise vergi avantajları olduğunu belirterek yine ülkemizden yatırımcıları davet ediyordu. Ülkemizde henüz yabancı yatırımcı için böyle vergisel ve hukuki avantajlar yok. Fakat ilerleyen süreçte sektörün beklentisi bu yönde. Sonuç olarak sektördeki eksiklerin ve yeniliklerin konu edildiği zirvede çok önemli bilgiler paylaşıdı. Ben de elimden geldiği kadar size aktarmaya çalıştım.
Sevgi ve saygılarımla,