Kış ayları, çoğu insan için keyifli bir mevsim gibi görünse de, özellikle kısa günler ve uzun karanlık geceler, psikolojik sağlığı olumsuz yönde etkileyebilir.
Düşen sıcaklıklar, azalan güneş ışığı ve sosyal etkinliklerin azalması gibi faktörler, kış depresyonu ve diğer ruhsal sağlık sorunlarına yol açabilir.
Peki, bu psikolojik etkiler neler olduğunu ve bu durumla nasıl başa çıkılabileceğini sizin için derledik.
MEVSİMSEL DUYGU BOZUKLUĞU (SAD)
Kış aylarında, bazı bireylerde Mevsimsel Duygusal Bozukluk (SAD) olarak bilinen bir tür depresyon gelişebilir.
SAD, mevsimsel değişikliklerle ilişkili bir ruhsal bozukluktur ve özellikle sonbahar ve kış aylarında belirginleşir.
Bu durum, genellikle güneş ışığının azalması, hava koşullarının kötüleşmesi ve günlerin kısalması ile tetiklenir.
BELİRTİLERİ
Belirtileri ise, kişi genellikle üzgün, depresif ve umutsuz hisseder. Yorgunluk, halsizlik ve genel bir isteksizlik hali hakimdir. Kışın özellikle karbonhidrat ve tatlılara yönelik bir iştah artışı gözlemlenir.
Nedenleri ise, Kış aylarında günlerin kısalması, vücudun biyolojik saatini etkiler ve melatonin ile serotonin seviyelerini dengesiz hale getirir. Melatonin, uyku düzenimizi kontrol ederken, serotonin ise ruh halimizi düzenleyen bir nörotransmitterdir.
Kışın dışarıda vakit geçirmek daha zor hale gelir, bu da sosyal izolasyona neden olabilir. İnsanların dışarıda aktif olmamaları, yalnızlık duygusunu pekiştirebilir.
DEPRESYON VE KAYGI BOZUKLUKLARI
Kış aylarında psikolojik sağlığı olumsuz etkileyen diğer bir durum ise, depresyon ve kaygı bozukluklarının artmasıdır.
Mevsimsel değişiklikler, insanların ruh halini doğrudan etkileyebilir ve bazı kişilerde kaygı seviyelerinin artmasına yol açabilir.
BELİRTİLERİ
Bu bozukluğa sahip kişilerde duygusal iniş çıkışlar, ilgisizlik, umutsuzluk duygusu ve başlamakta zorlanma gibi durumlar gözlemlenir.
Ayrıca, endişe, stres ve huzursuzluk duygularının artması olağandır. İnsanlar gelecekle ilgili kaygılarını daha fazla hissettiklerinde, genel olarak da ruh halleri olumsuz etkilenebilir.
Nedenleri ise, güneş ışığı, serotonin üretimi için gereklidir ve bu nörotransmitterin eksikliği depresyon belirtilerini tetikleyebilir.
Soğuk hava, fiziksel aktiviteyi kısıtlar. Fiziksel egzersiz, endorfin salgılar, bu da kişinin kendini iyi hissetmesini sağlar. Yetersiz egzersiz, depresyonun kötüleşmesine yol açabilir.
SOĞUK HAVALARDA SOSYAL İZOLASYON
Kışın etkisiyle insanlar evde daha fazla vakit geçirebilir ve sosyal etkileşimler azalabilir. Bu durum, özellikle yalnız yaşayan bireylerde sosyal izolasyona yol açabilir. İnsanlar dışarıda vakit geçirmeye çekindikçe, yalnızlık duyguları pekişebilir ve bu da genel ruh halini daha da olumsuz etkileyebilir.
BELİRTİLERİ
Kişi sosyal etkinliklere katılmadığında veya arkadaşlarıyla dışarıda vakit geçiremediğinde yalnızlık duygusu artabilir.
Sosyal izolasyon, ruh halini olumsuz etkileyebilir ve kişinin huzursuz, depresif hissetmesine neden olabilir.
Nedenleri ise, insanlar soğuk ve karlı havalarda dışarıda uzun süre vakit geçirmeyi istemeyebilir ve böylece sosyal etkinliklere katılım azalır.
Özellikle tatil dönemlerinde yalnızlık duygusu daha belirgin hale gelebilir. Ailevi bağların zayıflaması veya sosyal çevredeki değişiklikler, kışın yalnızlık hissini artırabilir.
NASIL BAŞA ÇIKILIR
Kış aylarında yaşanan bu olumsuz psikolojik etkilerle başa çıkmak için bazı yöntemler vardır. İşte bilimsel olarak desteklenen başlıca stratejiler:
DÜZENLİ FİZİKSEL AKTİVİTE
Egzersiz, ruh hali üzerinde doğrudan olumlu etki yapar. Fiziksel aktivite, endorfin salgılar ve kişinin kendini daha iyi hissetmesini sağlar. Kışın dışarıda egzersiz yapmak zor olabilir, ancak kapalı alanlarda yapılabilecek aktiviteler de mevcuttur (yoga, pilates, dans, bisiklet vb.).
Fiziksel etkinlikler, endorfin seviyelerini artırır ve depresyonu hafifletir. Kaygıyı azaltır ve enerji seviyelerini yükseltir.
SAĞLIKLI BESLENME VE YETERLİ UYKU
Kışın insanların metabolizması daha yavaş çalışabilir ve bu da ruh hali üzerinde etkili olabilir.
Düzensiz beslenme, düşük enerjili yiyecekler ve uyku eksikliği, depresif belirtileri artırabilir.
Bu nedenle dengeli ve sağlıklı bir beslenme düzeni ile yeterli uyku almak çok önemlidir.
Yapılması gerekenler ise sadece şunlardır; taze sebzeler, meyveler ve omega-3 yağ asitleri gibi besinleri tüketmek, düzenli uyku saatleri belirlemek ve uyumadan önce rahatlamayı teşvik eden bir rutin oluşturmak.
SOSYAL BAĞLARI GÜÇLENDİRMEK
Sosyal izolasyonla başa çıkmanın en etkili yolu, sosyal bağlantıları sürdürmektir.
Kışın dışarıda vakit geçirmek zor olabilir, ancak online iletişim araçları, telefon görüşmeleri veya sanal etkinlikler sosyal bağları canlı tutmaya yardımcı olabilir.
Bu nedenle, aile üyeleriyle düzenli telefon görüşmeleri yapmak, arkadaşlarla sanal aktiviteler düzenlemek veya açık havada kısa yürüyüşler yapmak ruhsal problemler yaşamam adına gayet olumlu seçeneklerdir.
ÖZ BAKIMA AĞIRLIK VERMEK
Stresle başa çıkmak için rahatlama teknikleri oldukça etkilidir. Meditasyon, derin nefes alma egzersizleri ve farkındalık (mindfulness), kaygıyı azaltabilir ve zihinsel sağlığı iyileştirebilir.
Örnek teknikler;
- Günde 10-15 dakika derin nefes alarak zihninizi sakinleştirebilirsiniz.
- Farkındalık meditasyonu yaparak, anı yaşamanın ve olumsuz düşünceleri bir kenara bırakmanın faydalarını hissedebilirsiniz.
