Belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullanılması, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılması ve sürdürülebilirliklerinin sağlanması, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesi ve korunması ile birlikte ihtiyaç fazlası mera alanlarının kiralanması ile birlikte mera yaylak kışlaklardan yararlanacak çiftçilerin uyması gereken kuralları içeren 2015 yılı Valilik Genel Emri yayınlandı.
Mera Yaylak ve Kışlakların Kullanım Esasları (İl Otlatma Planı) Emri aşağıdaki gibidir.
VALİLİK GENEL EMRİ
İlgi
a) 4342 sayılı Mera Kanunu ve Mera Yönetmeliği.
b) 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı Gıda ve Yem Kanunu.
c) 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu.
d) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının 2007/1 sayılı Genelgesi.
e) Bolu İl Mera Komisyonunun 20/02/2015 tarih ve 2015/05 sayılı Kararı.
İlgi Kanunlar, bu kanunlara dayalı yayımlanan yönetmelik, genelge ve talimatlar ile Mera Komisyonu kararı gereği ilimizin, iklim ve ekolojik şartları, mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerin vejetasyon durumu, kullanım şekilleri ve konuyla ilgili teknik talimatların birlikte değerlendirilmesi sonucu; İlimiz genelinde mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerde aşırı otlatmayı, işgal ve tecavüzleri, yaylaklarda düzensiz yapılaşmayı önlemek, mera alanlarının sürdürülebilirliklerini sağlamak için mera ve yaylaklardan yararlanan ve geçiş yapan göçerlerin 2015 yılında uyması gereken esaslar aşağıda belirlenmiştir:
1- Mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerin erken ilkbaharda ve geç sonbaharda aşırı ve düzensiz otlatılmalarının engellenmesi ve verimliliklerinin arttırılması için, İlimizde mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerde 2015 yılı otlatma mevsimi başlangıç ve bitiş tarihleri; Göynük, Mudurnu ve Seben İlçeleri ile bu ilçelere bağlı belde ve köylerde 01 Nisan - 15 Ekim (anız otlatması dahil) olarak, Dörtdivan, Gerede, Kıbrıscık, Mengen, Merkez İlçe ve Yeniçağa ilçeleri ile bu ilçelere bağlı belde ve köylerde 15 Nisan - 15 Ekim (anız otlatması dahil) olarak, İlimizdeki tüm yaylaklar için 15 Mayıs - 15 Ekim olarak belirlenmiştir. Otlatma mevsiminde mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelere otlatma kapasitesinin üzerinde hayvan sokulmayacaktır. Mera ıslah ve amenajman projeleri yürütülen yerleşim birimlerinde projeler kapsamında hazırlanan otlatma planlarına göre otlatma yapılacaktır. Köy Muhtarlıkları ile muhtelif kanunlar ile köy/belde tüzel kişiliği kalkarak mahalleye dönüşen yerleşim birimlerinde mahalle muhtarlıkları ve/veya belediye başkanlıkları otlatma planları ve otlatma mevsimi tarihlerine uyulmasını ve uygulanmasını sağlamakla görevli ve sorumludurlar.
2- İlimizdeki mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerin otlatma periyodundaki kaba yem üretimleri, mevcut hayvanların otlatma periyodundaki kaba yem ihtiyaçlarını karşılamadığından, 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında tespit, tahdit ve tahsis çalışmaları henüz sonuçlanmadığından 2015 yılında ilimizde mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerin il içinden veya il dışından gelen göçerlere (sürü sahiplerine) kiralama işlemi yapılmayacaktır.
3- Mera Kanunu'nun 26 ncı maddesi kapsamında mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerde otlatma hakkından faydalanmak için adı geçen kanunun 22 nci maddesi gereği çiftçilerin veya çiftçi ailelerinin mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyenin bulunduğu yerleşim yerinde en az 6 (altı) aydır ikamet ediyor olması ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında yayımlanmış yönetmelikler, tebliğler ve talimatlar kapsamında düzenlenen sistem ve belgelerde (TürkVet, Hayvan Sevk Raporu, Menşei Şahadetnamesinde v.b.) hayvanların çiftçi veya çiftçi ailesi üzerine kayıtlı olması gerekir. Tüzel kişiliklerin otlatma hakkı bulunmamaktadır.
4- Bu Genel Emrin 3 üncü maddesinde açıklanan otlatma hakkına sahip çiftçiler veya çiftçi aileleri, tahsis kararı alınan yerlerde tahsis kararında belirtilen BBHB (büyükbaş/küçükbaş) cinsinden otlatma hakkı, tahsis kararı alınmamış yerleşim birimlerinde ise mera tespit dosyasındaki BBHB cinsinden otlatma hakkı, Mera Yönetmeliğindeki parametrelere göre hesaplanacak cins ve sayıda hayvanı otlatma hakkına sahiptir. Otlatma hakkından yararlanmak için belirlenen otlatma bedellerinin ödenmesi gerekir. Mera Kanunu 26 ncı maddesi uyarınca 2015 yılında belirtilen otlatma tarihleri dışında otlatma yapan, yaptıran veya aşırı otlatma yapanlara 1 BBHB otlatma bedelinin (6,25 TL'sı) en az 3 katı para cezası uygulanacak ve Mera Kanunu'nun 4 üncü maddesi kapsamında yapılan veya yapılacak masraflar tahsil edilecektir. Otlatma bedelleri ile birlikte muhtarlıklar veya belediye başkanlıkları tarafından bu amaçla yapılacak tahsilat o yerin mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelerinin ıslah ve geliştirilmesi amacıyla köy sandığına veya belediye bütçesinde ayrı bir hesaba gelir kaydedilecek ve amacı dışında kullanılmayacaktır.
5- Hayvanlarını yaylaklara çıkaran çiftçilerimizin öncelikli olarak geçişlerini motorlu araçlarla yapmaları, mümkün olduğunca karayollarını kullanmamaları, kullanmak zorunda kalırlarsa hem yol güzergahında hem de karşıdan karşıya geçişlerde gerekli emniyet tedbirlerini almaları gerekmektedir.
6- Çiftçilerimizin sürü sahiplerinin hayvanlarını mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyelere naklederken ve/veya otlatırken kullandıkları güzergahlardaki tarım arazilerine, su kanallarına, sıvat suluk v.b. çiftçi mallarına zarar vermeyecek şekilde gerekli tedbirleri almaları gerekmektedir. Yaylak veya kışlaklarda çiftçilerimizin ürünlerini işlemek için ihtiyaç duydukları geçici her türlü tesis için Valilikten, gıda üretimi için de 5996 sayılı Kanun kapsamında İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden gerekli izinleri almaları gerekmektedir.
7- Yaylak ve kışlaklarda, 442 sayılı Köy Kanunu'nda öngörülen inşaatlar ile valiliklerden izin alınmak suretiyle imar mevzuatına göre yapılacak kullanma amacına uygun mandıra, suluk, sundurma ve süreklilik göstermeyen barınak ve ağıllar ile Turizm Bakanlığının talebi üzerine turizme açılması uygun görülen bölgelerde, ahşap yapılar dışında, ev, ahır ve benzeri inşaatlar yapılamaz. Mera, yaylak, kışlak, umuma ait çayır ve otlakiyeler kanunda belirtilen otlatma/otundan yararlanma amaçları dışında kullanılamaz. Bu alanlar sürülerek tarımsal faaliyette kullanılamaz, üzerine bağ, bahçe tesis edilemez. Mera, yaylak ve kışlaklardan elde edilecek ihtiyaç fazlası her türlü ürünlerle birlikte bu alanların kullanımı ile ilgili muhtarlıkların veya belediye başkanlıklarının tasarrufta bulunma hak ve yetkisi bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki işlemlerde Mera Komisyonu Başkanlığından izin alınması gerekmektedir.
8- Muhtarlar ve belediye başkanları, mera, yaylak ve kışlaklara tecavüz olduğu takdirde durumu derhal Bakanlık il veya ilçe müdürlüğüne, il ve ilçe müdürlükleri de Valilik veya kaymakamlığa bildirmekle yükümlüdürler. Bu makamlarca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun veya 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75 inci maddesi uyarınca gerekli işlemler yapılır.
Muhtarlar ve belediye başkanları ayrıca, geliştirme projelerinde öngörülen hususların yerine getirilmesinde, kamu görevlilerine yardımcı olmakla görevli ve sorumludurlar. Yukarıda açıklanan emirlere uymayanlar hakkında diğer kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla 5442 sayılı Kanun, 5237 sayılı Kanun, 5326 sayılı Kanun hükümleri gereğince yasal işlem yapılacaktır. Ayrıca görevini ihmal eden veya kötüye kullanan muhtarlar veya diğer kamu görevlileri hakkında da 4483 sayılı Kanuna göre yasal işlem yapılacaktır.
Valilik Genel Emri görev ve sorumluluk alanları itibarıyla Kaymakamlıklar, Belediye Başkanlıkları, Köy/Mahalle Muhtarlıklarına tebliğ edilecek, mahalli vasıtalarla ilan ve tebliğ edilerek vatandaşlarımıza duyurulması sağlanacak, uygulamasının temin ve takibi, İl Jandarma Komutanlığı, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Kaymakamlıklar, Belediye Başkanlıkları, Orman İşletme Müdürlükleri/Orman İşletme Şeflikleri, Köy/Mahalle Muhtarları ve ilgili diğer resmi kurumlar tarafından ifa edilecektir. Bilgi ve gereğini önemle arz/rica ederim.
